Orta Asya rüyası: Birlikten doğan güç – Birlik Haber Ajansı
ANKARA-BHA
Sovyetler Birliği’nin yıkılmasının ve beş Orta Asya devletinin bağımsızlıklarını kazanmalarının üzerinden 33 yıl geçti. 2025 yılına girerken, bu genç ülkeler hâlâ bağımsızlık temellerini güçlendirme ve kalıcı kılma mücadelesi veriyor. Bağımlılık döneminin acısını derinden hisseden bu ülkeler, zamanla birbirlerinden uzaklaştı. Oysa zenginliklerini koruyabilmek, iç ve dış tehditlerden sakınabilmek için bir araya gelmekten başka çareleri yok.
ZORUNLU BİR SORU: ORTA ASYA’NIN YOLU KİMİNLE?
Dünyadaki güç dengeleri hızla değişiyor. ABD’de yeni bir başkan göreve başlarken, Rusya’nın savaşı devam ediyor ve Çin, ekonomik etkisini giderek artırıyor. Bu küresel çalkantı ortamında Orta Asya’nın geleceği, ülkelerin izlediği politikalarla şekillenecek. Ancak kritik soru şu: Orta Asya, kendi içindeki potansiyeli birleştirebilecek mi?
BİRLİĞE GİDEN YOL NEDEN ÖNEMLİ?
“Birlik, güçtür” ifadesi, bu coğrafya için sadece bir deyim değil, bir gerekliliktir. Enerji kaynakları, su yolları ve stratejik ticaret güzergâhlarıyla dikkat çeken Orta Asya, bu zenginliklerini korumak ve dünya sahnesinde daha güçlü bir konum elde etmek için ortak bir duruş sergilemek zorundadır. Bunun yolu, sadece ekonomik iş birliğinden değil, aynı zamanda kültürel ve sosyal bağların güçlendirilmesinden geçiyor.
ORTAK TARİH, ORTAK GELECEK
Kazak, Kırgız, Özbek, Türkmen ve Tacik halklarının ortak geçmişi, deyimlerde ve atasözlerinde hâlâ yaşıyor. Ancak bu kardeşlik bağı, günlük hayatta ve uluslararası arenada istenilen seviyeye ulaşmış değil. Spor müsabakalarındaki rekabetin bile ulusal gurura dönüşmesi, bölge halklarının birbirine karşı mesafeli tutumunu gösteriyor.
ORTA ASYA RÜYASI PROJESİ: TANIŞARAK BİRLİK
El-Farabi Kazak Milli Üniversitesi’nin “Bölgesel İlişkilerin Analizi” araştırma merkezi tarafından başlatılan “Orta Asya Rüyası” projesi, bu bölgenin yeniden tanınması ve birliğin güçlendirilmesi için önemli bir adım olmayı hedefliyor. Proje, 2025 yılında bilimsel platformlarda ve sosyal ağlarda faaliyet gösterecek. Amacı, bölgenin kazanımlarını ve dünya medeniyetine katkılarını öne çıkararak, Orta Asya ülkelerinin birbirini daha iyi tanımasını sağlamak.
TANIMA VE BİRLİĞE ÇAĞRI
Orta Asya’nın beş parmağı, birleştiğinde büyük bir yumruk olabilir. Ancak bu, öncelikle birbirini tanımakla mümkün. Victor Hugo’yu tanıyan bir Kazak, Sadriddin Ayni’yi de tanıyorsa, Mukhtar Auezov’u bilen bir Türkmen, Said Ahmad Husankhodjaev’in eserlerini de okuyorsa bu, kültürel birliğin kapısını aralayacaktır.
SONUÇ: HAYALLER GERÇEK OLABİLİR Mİ?
“Birlik” ideali, güçlü bir Orta Asya’nın anahtarıdır. Bu toprakların insanları, tarih boyunca ortak bir kaderi paylaştı. Şimdi, bu kaderi güçlendirmek ve geleceği şekillendirmek için birlikte hareket etme zamanı. Orta Asya Rüyası, bu hayali gerçeğe dönüştürmek için bir başlangıç olabilir. Beş kardeş ülke, birbirinden öğrenerek ve ortak bir ideale sarılarak, dünya sahnesinde hak ettikleri yeri alabilir.
