MUMYALAR DİKKAT ÇEKİYO
Amasya Müzesi’nde bulunan Anadolu Müslüman mumyacılığının en karakteristik özelliklerini taşıyan, Danişmentli ve İlhanlılar’dan kalma sekiz mumya ilgi odağı olmaya devam ediyor.
Dördü yetişkin ve dördü çocuk olan mumyalar, Danişmentli ve İlhanlılar dönemine ait Müslüman mumyaları olmaları bakımından Anadolu mumyacılığı içinde ayrı bir yeri bulunuyor.
Anadolu Mumyacılığı üzerine bir kitap yazan Amasya Müze Araştırmacısı ve Sanat Tarihçi Muzaffer DOĞANBAŞ, 50 çeşit mumya örneği bulunduğunu, bu örnekler içinde 20 çeşidinin Hrıstıyan mumyası olduğunu söyledi. Amasya Müzesi’nde bulunan sekiz mumyanın Burmalı Minareli Camii’nin yanında bulunan Cumudar Türbesi’nde bulunduğunu, Danişmentli ve İlhanlılar dönemine ait Müslüman mumyası olduğunun bilindiğini ve mumyalardan birinin adının da Cumudar olduğunun tahmin edildiğini belirtti. Anadolu mumyacılığında Hrıstiyan ve Müslüman mumyaları arasında yapılış bakımından bir fark bulunmadığını, yalnızca mumyaların duruşlarının ve giyiniş biçimlerinin farklı olduğunu belirtti. Anadolu mumyalarının Mısır mumyalarından farklı olduğunu belirten DOĞANBAŞ, Mısır mumyalarında iç organların çıkarılıp, kurutulduğunu ve bir kap içinde mumyanın yanına konulurken, Anadolu mumyacılığında iç organların çıkarılıp toprağa gömüldüğünü, bazen de organlar çıkarılmadan mumyalama işleminin yapıldığını belirti. “Mısır mumyalarında ceset reçilenip, keten sargı ile sarılırken, Anadolu mumyaları kefen sarılarak doğal ortamlarda saklanıyor.” diyen Muzaffer DOĞANBAŞ, Mısır’da insanın öldükten sonra tekrar dirileceği inancından dolayı mumyalamanın yapıldığını ancak, Anadolu’da mumyaların çoğunlukla zorunluluktan yapıldığını belirtiyor. Bunu bir örnekle açıklayan DOĞANBAŞ, Kanuni Sultan Süleyman’ın Sigetfor Seferi’nde öldüğünü, iç organlarının çıkarılıp oraya gömüldüğünü, cesedin de İstanbul’a getirirken bozulmaması için zorunluluktan mumyalandığını belirtiyor.
“Bu büyüklükte bir mumya koleksiyonu Anadolu’da tek”
Amasya Valisi Mustafa Masatlı, “Bu mumyalar Anadolu’nun en geniş mumya koleksiyonu. Bu büyüklükte bir mumya koleksiyonu Anadolu’da tek olduğu için ilgilenen ve ilgi gösteren çoğu kişi gelip ziyaret ediyorlar” dedi.
“İç organlarıyla mumyalanan Türk ve Müslüman kişiler”
14. yüzyıldan kalma mumyaların iç organlarıyla mumyalanan Türk ve Müslüman kişiler olduğunu anlatan Vali Masatlı, “İslami anlayışta mumyalanma çok görülen bir husus olmamakla beraber ilimizdeki o zamanın yöneticisi çocuklarıyla beraber mumyalanmış. Ziyaretçiler mumyalamanın nasıl yapıldığını ve günümüze kadar nasıl geldiğini öğrenmiş oluyorlar” diye konuştu.
“Kazılarımız devam ediyor. Çok farklı eserlerle de karşılaşabiliriz”
8 bin 500 yıllık tarihe sahip şehrin 14 medeniyete ev sahipliği yaptığını hatırlatan Masatlı, “Her medeniyetin farklı özellikleri, yaşantısı, inanış şekli var. Şu anda iki kazımız da devam ediyor. Bu coğrafyada daha sonraki dönemlerde de çok farklı eserlerle de karşılaşabiliriz” şeklinde konuştu.
Anadolu mumyacılığında cesetten çıkarılan organların üzerine Meşet denilen türbeler yapılıyor. (FERHAT LAP)
