Suat Hayri Aka, IMO Genel Sekreterliği’ne aday gösterildi
Merkezi Londra’da bulunan IMO, dünya denizciliğinin tabi olduğu tüm kural ve standartları belirliyor. Birleşmiş Milletlerin uzmanlık kuruluşu olan IMO, uluslararası sözleşmeler ile denizde can, mal ve çevre emniyeti dahil tüm denizcilik konularının yönetimini sağlıyor. Temmuz 2023’te yeni Genel Sekreterini seçecek teşkilatta bu görevi halen 2015 yılında seçilen Koreli Ki Tack Lim yürütüyor. Suat Hayri Aka, seçilmesi durumunda Türkiye’nin BM kuruluşunda en üst düzeyde görev almak üzere seçilmiş ilk temsilcisi olacak.
Uluslararası Denizcilik Örgütü’nde mevcut Genel Sekreter Kitack Lim’in görev süresinin yıl sonunda biteceğinden dolayı seçim süreci başladı. Temmuz ayındaki IMO Genel Sekreterlik seçimi için başvurular 31 Mart 2023 tarihine kadar yapılabilecek. Türkiye, tarihinde ilk kez, Dışişleri ile Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından IMO Genel Sekreterliği için halen Uluslararası Havacılık Teşkilatı nezdinde Türkiye Cumhuriyeti Daimi Temsilcisi olan Suat Hayri Aka’yı aday gösterdi. IMO Genel Sekreterliği pozisyonuna tüm üye devletler aday gösterebiliyor. Seçimi, Türkiye’nin de bulunduğu, 40 ülkeden oluşan Konsey üyesi ülkeler yapıyor. IMO Konseyinde ABD, Kanada , İngiltere, Fransa, Almanya, İspanya, İtalya, İsveç, Norveç, Danimarka, Rusya, Japonya, G.Kore, Çin, Avustralya, Singapur gibi gelişmiş denizci ülkelerin yanı sıra Katar, BAE, Suudi Arabistan, Malezya Endonezya, Fas gibi Müslüman ülkeler de bulunuyor. 1958’de kurulan IMO, dünya denizlerinde can, mal ve çevre emniyetini sağlamak üzere gerekli çalışmaları yapmak, hükümetler arası mekanizmaları kurmak ve en verimli ve güvenli bir şekilde işlemesini sağlamakla görevli bir uzmanlık kuruluşu olarak çalışmasını sürdürüyor.
Dış ticaretinin yüzde 80’den fazlası deniz yolu ile taşınan, 172 liman tesisine, 81 gemi inşa ve bakım tersanesine, 350 yi aşkın sayıda balıkçı barınağı ve çok sayıda marinasıyla ve her çeşit tip ve tonajda 30 milyon DWT civarında gemiden oluşan deniz ticaret filosuna sahip Türkiye için uluslararası denizcilik, hayati önem taşıyor. 150 bine yakın gemi adamıyla Türkiye, dünyanın belli başlı gemi adamı yetiştiren ülkeleri arasında yer alıyor. 8 bin 500 kilometre sahil şeridine sahip Türkiye denizlerden aynı zamanda petrol ve gaz çıkarmak, turizm ve spor, elektrik su ve iletişim hatlarının döşenmesi vb. amaçlarla da yararlanıyor. Son yıllarda giderek önemi daha da güçlü bir şekilde kavranan denizler Türkiye’nin güvenliği ve geleceği açısından Mavi Vatan olarak görülüp vazgeçilemez önem arzediyor. Suat Hayri Aka’nın seçilmesi durumunda Türkiye’nin bir BM kuruluşunun en üst düzeyde görev almak üzere seçilmiş ilk temsilcisi olacak.
Uluslararası Denizcilik Örgütü’nde Genel Sekreter seçimi bu yılın Temmuz ayında gerçekleştirilecek. Genel Sekreterlik için başvuruların 31 Mart 2023 tarihine kadar yapılması gerekiyor. Seçilecek yeni Genel Sekreter, görevine 1 Ocak 2024 tarihinde başlayacak.
Suat Hayri Aka kimdir?
1960 yılında Tatvan’da doğdu. İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi (Denizcilik Yüksek Okulu) Güverte Bölümünden 1982’de mezun oldu. 1989 ve 1990 yılları arasında Birleşmiş Milletler bursuyla İsveç’te bulunan “World Maritime University” de Liman ve Denizcilik İdaresi alanında Master yaptı. 1982-1991 yıllarında Deniz Nakliyat TAŞ gemilerinde ve Ticaret Daire Başkanlığında görev yaptı. Kamudaki görevinden 1991 yılında ayrılarak, 2006 yılına kadar denizcilik sektöründe armatörlük, brokerlik, uluslararası deniz taşımacılığı, gemi alım-satımı, deniz sigortaları, danışmanlık hizmetleri, gemi inşaatı ile gemi kurtarma, çeki ve sualtı mühendislik hizmetleri başta olmak üzere denizcilik alanında farklı branşlarda faaliyet gösteren şirketlerde kurucu ortak ve yönetici olarak görev yaptı. 1994-2006 yılları arasında kesintisiz olarak 12 yıl boyunca İstanbul Teknik Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesinde Öğretim Görevlisi olarak “Gemi İşletmeciliği ve Deniz Ekonomisi” derslerini verdi.
2006 da Ulaştırma Bakanlığına Müsteşar yardımcısı olarak atandı. 2007-2014 yıllar arasında AVEA İletişim Hizmetleri A.Ş. de ve 2016-2018 döneminde de Türk Telekom A.Ş. de kamu hisselerini temsilen Yönetim Kurulu Üyeliği yaptı. 2016 yılında Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Müsteşarlığına getirildi. 2019 yılında Büyükelçi ve Uluslararası Havacılık Teşkilatı ICAO nezdinde T.C. Daimi Temsilcisi olarak atandı.
2015 yılında World Maritime University tarafından Seçkin Mezunlar Onursal ödülüne layık görülen Suat Hayri Aka’ya 2019 yılında Pirireis Üniversitesince Fahri Doktora ünvanı verildi. Evli, iki çocuklu ve ileri derecede İngilizce bilmektedir.
